---

Off the beaten track in Krakau

Ik kan niet vaak genoeg zeggen dat Krakau echt een fantastische bestemming is voor een citytrip. Het centrum van Krakau, met als blikvangers Rynek Glówny en de Wawelheuvel, behoort tot de mooiste historische stadscentra van heel Europa. Ook de wijk Kazimierz kun je niet overslaan tijdens een citytrip naar Krakau. Meer over deze niet te missen highlights lees je ook in deze post. En dan is er nog het fantastische nachtleven, in de supervette ondergrondse clubs en karakteristieke bars. Op zoek naar de leukste adresjes voor een hapje, drankje of dansje? Lees dan ook vooral deze post!

Maar heb je alle highlights van de stad al gezien en ben je ook al een paar keer met een kater opgestaan? Ook dan hoef je je zeker nog niet te vervelen in Krakau. Maak bijvoorbeeld een dagtrip naar een van de vele interessante plekken rondom Krakau. De bekendste en populairste dagtrip is die naar het trieste nazi-vernietigingskamp Auschwitz, maar er is véél meer. Benieuwd? In deze post vind je zes tips voor dagtrips rondom Krakau.

Maar heb je geen zin of tijd om de stad uit te gaan en wil je toch iets meer van Krakau ontdekken? Gelukkig is er ook in de stad meer dan genoeg te doen buiten het oude centrum en Kazimierz om. Tijdens mijn vijf maanden in Krakau heb ik alle tijd gehad om de hele stad te verkennen en zo heb ik een hele rits aan interessante plekken gevonden die niet in elke reisgids staan. Op de plekken hieronder zul je dus veel minder toeristen tegenkomen dan elders in de stad en vaak zelfs helemaal geen. Van oude communistische wijken tot interessante historische plekken en toffe uitzichtpunten: Krakau heeft meer dan het Wawelkasteel en Rynek Glówny!

Tour langs de geschiedenis van de Holocaust in Krakau

De meest bekende en populaire plek van dit lijstje is waarschijnlijk het museum in de oude emaillefabriek van Oskar Schindler. Deze plek is bekend geworden door de beroemde film Schindler’s List van Steven Spielberg uit 1993. Deze op waarheid gebaseerde film vertelt het verhaal van hoe de Tsjechisch-Duitse zakenman Oskar Schindler het leven van zo’n 1100 Poolse Joden redde, door ze als onmisbaar voor de productie van emaille te registreren. Oskar Schindler had zijn emaillefabriek in het Krakause stadsdeel Podgórze, vanuit het centrum gezien aan de overkant van de Wisla. Hier werd in 1939 het Getto van Krakau gesticht: een vervuilde, veel te kleine en omheinde wijk waar alle Joden uit de stad heen moesten verhuizen. Eerst woonden zij in de nu onder toeristen zeer populaire wijk Kazimierz, maar de mooie huizen die daar stonden wilden de Duitsers liever voor zichzelf. Als je meer wilt weten over de joodse tragedie van Krakau en de heldenrol van Schindler daarin is een bezoek aan dit musuem een absolute must.

Van het getto zelf is weinig meer te zien. Op het Plac Bohaterów Getta is een monument geplaatst en nabij het adres Ulica Lwówska 29 is nog een fragment van de muur te zien.

Een andere plek die verband houdt met de Holocaust in Krakau is het voormalige concentratiekamp Plaszów. Want hoewel vrijwel iedereen die naar Krakau komt een bezoek brengt aan Auschwitz is er ook nog dichterbij Krakau een concentratiekamp geweest. Dit was weliswaar geen vernietigingskamp, maar ook hier vonden gruwelijke dingen plaats. Van kampbewaarder (al is kampbeul een betere naam) Amon Göth wordt wel gezegd dat hij iedere ochtend willekeurig een paar joden doodschoot na het ontbijt. En wie niet werd doodgeschoten, moest urenlang loodzwaar werk doen in de steengroeve waarnaast dit kamp is gelegen. Nadat Schindler hier op bezoek was geweest, besloot hij een aantal gevangenen vrij te kopen en in zijn fabriek te laten werken. Er is niet heel erg veel meer terug te zien van het kamp, maar er is wel een monument geplaatst en ook de woning van de kampbewaarder staat er nog.

Aan de andere kant van de Wisla (gezien vanuit het centrum en Kazimierz) ligt de wijk Podgórze. Podgórze is als aparte stad gesticht door de Habsburgers in de achttiende eeuw, toen de Wisla de grens werd tussen Oostenrijk en het steeds kleiner wordende Polen. Podgórze betekent zoveel als ‘onder de heuvels’ en dat is precies hoe Podgórze ligt. Podgórze is een rustige, groene en mooie wijk die een typische lokale vibe heeft. Vooral rondom Rynek Podgórski is veel mooie Habsburgse architectuur te vinden en de neogotische Kościół sw. Józefa (Sint-Jozefkerk) is een van de mooiere van heel Krakau. Sinds de aanleg van een voetgangersbrug over de Wisla vanuit Kazimierz wordt de wijk steeds vaker bezocht door toeristen en openen er ook steeds meer leuke bars en restaurants.

Vanuit Podgórze loop je ook relatief makkelijk door naar de Kopiec Krakusa. Deze 271 meter hoge heuvel is de plek waar de legendarische prins Krak, de stichter van Krakau, begraven zou liggen. Of je dat gelooft, mag je zelf beslissen. Maar feit is wel dat deze door mensen gemaakte heuvel misschien wel het mooiste uitzicht over Krakau biedt. Je bereikt de Kopiec Krakusa vanaf Rynek Podgórski door achter de Sint-Jozefkerk de Ulica Rekawka op te gaan en vervolgens bij het station Kraków Podgórze het spoor over te steken en daarna over de Ulica Franciszka Maryewskiego de heuvel op te lopen. Entree is gratis.

Kleparz

Een andere leuke wijk om te verkennen wanneer je meer tijd hebt is Kleparz. Kleparz ligt direct ten noorden van het oude centrum Stare Miasto. Wanneer je vanuit het stadspark Planty de brede Ulica Basztowa oversteekt ben je er al. Kleparz is een wijk die nu nog een echte lokale vibe heeft: er zijn hier vooral kleine winkels, woonhuizen en typisch Poolse markten. Wel is Kleparz, net als Podgórze en Kazimierz, al een heel oude wijk en is er dus veel karakteristieke architectuur te vinden. Een goed startpunt om Kleparz te verkennen is het plac Jana Matejki, direct tegenover de Barbakan. Hier staan het standbeeld Pomnik Grunwaldzki en de mooie kerk Bazylika św. Floriana (Sint-Floriaanskerk). Iets westelijker, aan de Ulica Filipa, vind je de karakteristieke oude markthal Stary Kleparz, waar je authentiek Poolse producten kunt kopen zonder toeristen om je heen. Zelf woonde ik aan de Ulica Dluga, de hoofdstraat van Kleparz waarlangs je de meeste winkels en mooie oude panden vindt.

Hoe kom je er? Ervan uitgaande dat je slaapt in het centrum of in Kazimierz heb je geen openbaar vervoer nodig om in Kleparz te komen; lopend is veruit het makkelijkst. Toegang tot Kleparz is – uiteraard – gratis.

Nowa Huta, een communistische modelstad

Ben je geïnteresseerd in het communisme in het voormalige Oostblok? Dan moet je zeker een paar uur rond gaan kijken in de wijk Nowa Huta! Deze gigantische wijk met 55.000 inwoners werd in 1949 onder het stalinistische regime gebouwd om de arbeiders van een staalfabriek te huisvesten. Zowel arbeiders als de grondstoffen voor staal waren er niet in de omgeving van Krakau, maar toch werd de staalfabriek hier niet voor niets gebouwd. De communisten zagen de vele intellectuelen en gegoede burgers van het trotse Krakau namelijk als een bedreiging voor hun voortbestaan. Ze dachten dat te kunnen compenseren door er heel veel arbeiders naartoe te laten verhuizen vanuit de rest van Polen.

De hele wijk is opgezet als een communistische modelstad. Veel van de flatgebouwen werden niet alleen gebouwd om in te wonen, maar vooral ook als propagandamiddel om bezoekers te laten zien hoe perfect het leven onder het communisme was. In deze wijk staan enorme huizenblokken in een bombastische stijl, die lang niet allemaal bewoond zijn maar grotendeels voor propagandadoeleinden zijn gebouwd. In het oude theater vind je het PRL-museum, waar je meer te weten kunt komen over hoe Polen werkte tijdens van het communisme. De toegang tot dit museum is 10 zloty (ongeveer €2,50). De door vrijwilligers gebouwde Kerk van de Moeder Gods staat symbool voor het verzet van de Poolse katholieken tegen het communistische regime.

Hoe kom je er? Nowa Huta is de meest oostelijke wijk van Krakau en ligt dan ook ver van het stadscentrum. Je bereikt Nowa Huta met de tram (lijn 4 of 10) vanuit het centrum. Het best stap je dan uit bij de halte Plac Centralny, in het hart van deze interessante wijk. Je kunt zelf rondwandelen (gebruik dan zeker de app MAPS.ME of Google Maps) of de wijk met een gids verkennen.

Kopiec Kościuszki

Krakau geldt, ondanks dat Warschau al 500 jaar de hoofdstad is, nog steeds als culturele hoofdstad van Polen. Poolse nationale helden worden dan ook nog steeds in Krakau begraven en vereerd. Zo ook Tadeusz Kościuszko, een vrijheidsstrijder die zich verzette tegen de Poolse Delingen. Deze Delingen zorgden ervoor dat Polen aan het einde van de achttiende eeuw van de wereldkaart verdween en werd opgedeeld tussen Pruisen (Duitsland), Oostenrijk en Rusland. Toen Kościuszko in 1817 stierf, werd hij begraven in de Wawelkathedraal. Tegelijkertijd bouwden de Polen gezamenlijk de Kopiec Kościuszki. Dit is een monument ter ere van hun vrijheidsstrijder dat was geïnspireerd op de Kopiec Krakusa: een grote aarden heuvel waarvandaan je een prachtig uitzicht hebt. Met de hand en met donaties van over de hele wereld werd de 34 meter hoge heuvel opgeworpen bovenop een al bestaande heuvel.

De Oostenrijkers vonden dat niet zo leuk, want ze bouwden er rond 1850 een fort omheen om de heuvel als uitkijkpost te gebruiken en sloten zo de toegang voor de Poolse bevolking af. Inmiddels is dat fort door de trotse Polen gesloopt en is de Kopiec Kościuszki een geliefde plek voor een wandeling geworden. Je hebt een ontzettend weids uitzicht op heel Krakau en de wijde omgeving vanaf de heuvel. Zo zie je duidelijk het Wawelkasteel, de staalfabriek in Nowa Huta en de gebouwen rondom Rynek Glówny. Bij helder weer kun je zelfs de Tatra zien liggen!

Hoeveel kost het en hoe kom je er? Een entreekaartje tot de heuvel kost je 18 zloty (studenten: 14 zloty), ongeveer €4,- (studenten: €3,20). Vanuit het centrum kun je de heuvel het makkelijkst bereiken met bus 192. Je stopt dan bij halte Przegon en daarna is het nog zo’n 1300 meter lopen naar de top van de heuvel.

---

Houd jij er ook van om voorbij de toeristische hotspots te kijken als je op citytrip bent? Of heb jij een gouden tip voor nóg een minder bekende hotspot in Krakau? Laat het me weten in een reactie onder deze post!